[BJT Page 284]

Suttantapiñake
Aïguttaranikàyo
Tatiyo bhàgo
Pa¤cakanipàto
4. Catutthaü paõõàsakaü
1. Saddhammavaggo

Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa.

5. 4. 1. 1

(Pañhama sammattaniyàmasuttaü)

(Sàvatthinidànaü)

1. Pa¤cahi bhikkhave, dhammehi samannàgato suõantopi saddhammaü abhabbo niyàmaü okkamituü kusalesu dhammesu sammattaü. Katamehi pa¤cahi:

Kathaü paribhoti. Kathikaü paribhoti. Attànaü paribhoti. Vikkhittacitto dhammaü suõàti anekaggacitto. Ayoniso ca manasikaroti

Imehi kho bhikkhave pa¤cahi dhammehi samannàgato suõantopi saddhammaü abhabbo niyàmaü okkamituü kusalesu dhammesu sammattaü.

Pa¤cahi bhikkhave dhammehi samannàgato suõanto [PTS Page 175] saddhammaü bhabbo niyàmaü okkamituü kusalesu dhammesu sammattaü. Katamehi pa¤cahi:

Na kathaü paribhoti. Na kathikaü paribhoti. Na attànaü paribhoti. Avikkhittacitto dhammaü suõàti ekaggacitto. Yoniso ca manasikaroti.

Imehi kho bhikkhave, pa¤cahi dhammehi samannàgato suõanto saddhammaü bhabbo niyamaü okkamituü kusalesu dhammesu sammattanti.

5. 4. 1. 2

(Dutiya sammattaniyàmasuttaü)

(Sàvatthinidànaü)

2. Pa¤cahi bhikkhave, dhammehi samannàgato suõannopi saddhammaü abhabbo niyàmaü okkamituü kusalesu dhammesu sammattaü. Katamehi pa¤cahi:

Kathaü paribhoti. Kathikaü paribhoti. Attànaü paribhoti. Duppa¤¤o hoti jaëo eëamugo. Ana¤¤àte a¤¤àtamànã hoti.

Imehi kho bhikkhave pa¤cahi dhammehi samannàgato suõantopi saddhammaü abhabbo niyàmaü okkamituü kusalesu dhammesu sammattaü.

Pa¤cahi bhikkhave, dhammehi samannàgato suõanno saddhammaü bhabbo niyàmaü

Okkamituü kusalesu dhammesu sammattaü. Katamehi pa¤cahi:

Na kathaü paribhoti. Na kathikaü paribhoti. Na attànaü paribhoti. Pa¤¤avà hoti ajaëo aneëamågo na ana¤¤àte a¤¤àtamàni hoti.

Imehi kho bhikkhave, pa¤cahi dhammehi samannàgato suõanto saddhammaü bhabbo niyàmaü okkamituü kusalesu dhammesu sammattanti.

[BJT Page 286]

5. 4. 1. 3.

(Tatiya sammattaniyàma suttaü)

(Sàvatthinidànaü)

3. Pa¤cahi bhikkhave, dhammehi samannàgato suõantopi saddhammaü abhabbo niyàmaü okkamituü kusalesu dhammesu sammattaü. Katamehi pa¤cahi:

Makkhã dhammaü suõàti makkhapariyuññhito. Upàrambhacitto dhammaü suõàti randhagavesã. [PTS Page 176] dhammadesake àhatacitto hoti khilajàto. Duppa¤¤o hoti jaëo raëamugo. Ana¤¤àte a¤¤àtamànã hoti.

Imehi kho bhikkhave pa¤cahi dhammehi samannàgato suõantopi saddhammaü abhabbo niyàmaü okkamituü kusalesu dhammesu sammattaü.

Pa¤cahi bhikkhave, dhammehi samannàgato suõanto saddhammaü bhabbo niyàmaü okkamituü kusalesu dhammesu sammattaü. Katamehi pa¤cahi:

Amakkhã dhammaü suõàti na makkhapariyuññhito. Anupàrambhacitto dhammaü suõàti na randhagavesã. Dhammadesake anàhatacitto hoti akhilajàto. Pa¤¤avà hoti ajaëo aneëamågo. Na ana¤¤àte a¤¤àtamànã hoti.

Imehi kho bhikkhave, pa¤cahi dhammehi samannàgato suõanto saddhammaü bhabbo niyàmaü okkamituü kusalesu dhammesu sammattanti.

5. 4. 1. 4

(Pañhama saddhammasammosasuttaü)

(Sàvatthinidànaü)

4. Pa¤cime bhikkhave, dhammà saddhammassa sammosàya antaradhànàya saüvattanti. Katame pa¤ca:

Idha bhikkhave bhikkhu na sakkaccaü dhammaü suõanti. Na sakkaccaü dhammaü pariyàpuõanti. Na sakkaccaü dhammaü dhàrenti. Na sakkaccaü dhatànaü dhammànaü atthaü upparikkhanti. Na sakkaccaü atthama¤¤àya dhammama¤¤àya dhammànudhammaü pañipajjanti.

Ime kho bhikkhave, pa¤ca dhammà saddhammassa sammosàya antaradhànàya saüvattanti.

[BJT Page 288]

Pa¤cime bhikkhave, dhammà saddhammassa ñhitiyà asammosàya anantaradhànàya saüvattanti. Katame pa¤ca:

Idha bhikkhave bhikkhu sakkaccaü dhammaü suõanti. Sakkaccaü dhammaü pariyàpuõanti. Sakkaccaü dhammaü dhàrenti. Sakkaccaü dhatànaü1dhammànaü atthaü upaparikkhanti. Sakkaccaü atthama¤¤àya dhammama¤¤àya dhammànudhammaü pañipajjanti.

[PTS Page 177]

Ime kho bhikkhave pa¤ca dhammà saddhammassa ñhitiyà asammosàya anantaradhànàya saüvattantãti.

5. 4. 1. 5

(Dutiya saddhammasammosa suttaü)

(Sàvatthinidànaü)

5. Pa¤cime bhikkhave dhammà saddhammassa sammosàya antaradhànàya saüvattanti. Katame pa¤ca:

Idha bhikkhave bhikkhu dhammaü na pariyàpuõanti suttaü geyyaü veyyàkaraõaü gàthaü udànaü itivuttakaü jàtakaü abbhutadhammaü vedallaü. Ayaü bhikkhave, pañhamo dhammo saddhammassa sammosàya antaradhànàya saüvattati.

Puna ca paraü bhikkhave, bhikkhu yathàsutaü yathàpariyattaü dhammaü na vitthàrena paresaü2desenti. Ayaü bhikkhave, dutiyo dhammo saddhammassa sammosàya antaradhànàya saüvattati.

Puna ca paraü bhikkhave, bhikkhu yathàsutaü yathàpariyattaü dhammaü na vitthàrena paresaü vàcenti. Ayaü bhikkhave, tatiyo dhammo saddhammassa sammosàya antaradhànàya saüvattati.

Puna ca paraü bhikkhave, bhikkhu yathàsutaü yathàpariyattaü dhammaü na vitthàrena sajjhàyaü karonti. Ayaü bhikkhave, catuttho dhammo saddhammassa sammosàya antaradhànàya saüvattati.

Puna ca paraü bhikkhave, bhikkhu yathàsutaü yathàpariyattaü dhammaü na cetasà anuvitakkenti, anuvicàrenti, manasànupekkhanti. Ayaü bhikkhave, pa¤camo dhammo saddhammassa sammosàya antaradhànàya saüvattati.

Ime kho bhikkhave, pa¤ca dhammà saddhammassa sammosàya antaradhànàya saüvattanti.

Pa¤cime bhikkhave, dhammà saddhammassa ñhitiyà asammosàya anantaradhànàya saüvattanti. Katame pa¤ca:

Idha bhikkhave bhikkhu dhammaü pariyàpuõanti suttaü geyyaü veyyàkaraõaü gàthaü udànaü itivuttakaü jàtakaü abbhutadhammaü vedallaü. Ayaü bhikkhave, [PTS Page 178] pañhamo dhammo saddhammassa ñhitiyà asammosàya anantaradhànàya saüvattati.

1. Dhàtànaü machasaü, 2. Paraü machasaü

[BJT Page 290]

Puna ca paraü bhikkhave, bhikkhu yathàsutaü yathàpariyattaü dhammaü vitthàrena paresaü

Desenti, ayaü bhikkhave, dutiyo dhammo saddhammassa ñhitiyà asammosàya anantaradhànàya saüvattati.

Puna ca paraü bhikkhave, bhikkhu yathàsutaü yathàpariyattaü dhammaü vitthàrena paresaü

Vàcenti, ayaü bhikkhave, tatiyo dhammo saddhammassa ñhitiyà asammosàya anantaradhànàya saüvattati.

Puna ca paraü bhikkhave, bhikkhu yathàsutaü yathàpariyattaü dhammaü vitthàrena sajjhàyaü karonti. Ayaü bhikkhave, catuttho dhammo saddhammassa ñhitiyà asammosàya

Anantaradhànàya saüvattati.

Puna ca paraü bhikkhave, bhikkhu yathàsutaü yathàpariyattaü dhammaü cetasà anuvitakkenti

Anuvicàrenti manasànupekkhanti. Ayaü bhikkhave, pa¤camo dhammo saddhammassa ñhitiyà asammosàya anantaradhànàya saüvattati.

Ime kho bhikkhave, pa¤ca dhammà saddhammassa ñhitiyà asammosàya anantaradhànàya saüvattantãti.

5. 4. 1. 6

(Tatiyasaddhammasammosasuttaü)

(Sàvatthinidànaü)

6. Pa¤cime bhikkhave, dhammà saddhammassa antaradhànàya saüvattanti. Katame pa¤ca:

Idha bhikkhave bhikkhu duggahitaü suttantaü pariyàpuõanti duntikkhittehi padabya¤janehi. Dunnikkhittassa bhikkhave padabya¤janassa atthopi dunnayo hoti. Ayaü bhikkhave, pañhamo dhammo saddhammassa sammosàya antaradhànàya saüvattati.

Puna ca paraü bhikkhave, bhikkhu dubbacà honti dovacassakaraõehi dhammehi samannàgatà, akkhamà appadakkhiõaggàhino anusàsaniü. Ayaü bhikkhave, dutiyo dhammo saddhammassa sammosàya

Antaradhànàya saüvattati.

[PTS Page 179]

Puna ca paraü bhikkhave, ye te bhikkhå bahussutà àgatàgamà dhammadharà vinayadharà màtikàdharà, te na sakkaccaü suttantaü paraü vàcenti. Tesaü accayena chinnamålako suttanto hoti appañisaraõo. Ayaü bhikkhave, tatiyo dhammo saddhammassa sammosàya antaradhànàya saüvattati.

[BJT Page 292]

Puna ca paraü bhikkhave, therà bhikkhu bàhulikà honti sàthalikà okkamane pubbaïgamà paviveke nikkhittadhurà. Na viriyaü àrabhanti appattassa pattiyà anadhigatassa adhigamàya asacchikatassa sacchikiriyàya. Tesaü pacchimà janatà diññhànugatiü àpajjati. Sàpi hoti bàhulikà sàthalikà okkamane pubbaïgamà paviveke nikkhittadhurà. Na viriyaü àrabhati appattassa pattiyà anadhigatassa adhigamàya asacchikatassa sacchikiriyàya. Ayaü bhikkhave, catuttho dhammo saddhammassa sammosàya antaradhànàya saüvattati.

Puna ca paraü bhikkhave, saïgho bhinno hoti. Saïghe kho pana bhikkhave. Bhinne a¤¤ama¤¤aü akkosà ca honti, a¤¤ama¤¤aü paribhàsà ca honti, a¤¤ama¤¤aü parikkhepà ca honti, a¤¤ama¤¤aü pariccajanà ca honti. Tattha appattassa ceva nappasãdanti, passannànaü ca ekaccànaü a¤¤athattaü

Hoti. Ayaü bhikkhave pa¤camo dhammo saddhammassa sammosàya antaradhànàya saüvattati.

Ime kho bhikkhave, pa¤ca dhammà saddhammassa sammosàya antaradhànàya saüvattanti.

Pa¤cime bhikkhave dhammà saddhammassa ñhitiyà asammosàya anantaradhànàya saüvattanti. Katame pa¤ca:

Idha bhikkhave bhikkhu suggahitaü suttantaü pariyàpuõanti sunikkhittehi padabya¤janehi. Sunikkhittassa bhikkhave padabya¤janassa atthopi sunayo hoti. Ayaü bhikkhave pañhamo dhammo saddhammassa ñhitiyà asammosàya anantaradhànàya saüvattati.

[PTS Page 180]

Puna ca paraü bhikkhave, bhikkhu subbacà honti sovacassakaraõehi dhammehi samannàgatà. Khamà padakkhiõaggàhino anusàsaniü.

Ayaü bhikkhave dutiyo dhammo saddhammassa ñhitiyà asammosàya anantaradhànàya saüvattati.

Puna ca paraü bhikkhave, ye te bhikkhu bahussutà àgatàgamà dhammadharà vinayadharà màtikàdharà, te sakkaccaü paraü vàcenti. Tesaü accayena na chinnamålako suttanto hoti sappañisaraõo. Ayaü bhikkhave, tatiyo dhammo saddhammassa ñhitiyà asammosàya anantaradhànàya saüvattati.

[BJT Page 294]

Puna ca paraü bhikkhave, therà bhikkhu na bàhulikà honti na sàthalikà okkamane nikkhittadhurà paviveke pubbaïgamà. Viriyaü àrabhanti appattassa pattiyà anadhigatassa adhigamàya asacchikatassa sacchikiriyàya. Tesaü pacchimà janatà diññhànugatiü àpajjati. Sàpi hoti na bàhulikà na sàthalikà okkamane nikkhittadhurà paviveke pubbaïgamà. Viriyaü àrabhati appattassa pattiyà anadhigatassa adhigamàya asacchikatassa sacchikiriyàya. Ayaü bhikkhave, catuttho dhammo saddhammassañhitiyà asammosàya anantaradhànàya saüvattati.

Puna ca paraü bhikkhave, saïgho samaggo sammodamàno avivadamàno ekuddeso phàsuü viharati. 1 Saïghe kho pana bhikkhave, samagge na ceva a¤¤ama¤¤aü

Akkosà honti. Na ca a¤¤ama¤¤aü paribhàsà honti. Na ca a¤¤ama¤¤aü parikkhepà honti. Na ca a¤¤ama¤¤aü pariccajanà honti. Tattha appasannà ceva pasãdanti. Passannànaü ca bhiyyobhàvo hoti. Ayaü bhikkhave, pa¤camo dhammo saddhammassa ñhitiyà asammosàya anantaradhànàya saüvattati.

Ime kho bhikkhave, pa¤ca dhammà saddhammassa ñhitiyà asammosàya anantaradhànàya

Saüvattantãti.

[PTS Page 181]

5. 4. 1. 7

(Dukkathàsuttaü)

(Sàvatthinidànaü)

7. Pa¤cannaü bhikkhave, puggalànaü kathà dukkathà puggalaü puggalaü 2 upanidhàya. Katamesaü pa¤cannaü:

Assaddhassa bhikkhave, saddhàkathà dukkathà, dussãlassa sãlakathà dukkathà, appassutassa bàhusaccakathà dukkathà, macchariyassa càgakathà dukkathà, duppa¤¤assa pa¤¤àkathà dukkathà.

Kasmà ca bhikkhave, assaddhassa saddhàkathà dukkathà? Assaddho bhikkhave, saddhàkathàya kacchamànàya abhisajjati, kuppati, vyàpajjati, patitthãyati, kopa¤ca dosa¤ca appaccayaü ca pàtukaroti. Taü kissa hetu? Taü hi so bhikkhave saddhàsampadaü attani na sampassati. Na ca labhati tato nidànaü pãtipàmujjaü. Tasmà assaddhassa saddhàkathà dukkathà.

Kasmà ca bhikkhave, dussãlassa sãlakathà dukkathà? Dussãlo bhikkhave, sãlakathàya kacchamànàya abhisajjati, kuppati, vyàpajjati, patitthãyati, kopa¤ca dosa¤ca appaccayaü ca pàtukaroti. Taü kissa hetu? Taü hi so bhikkhave, silasampadaü attani na sampassati, 3 na ca labhati tato nidànaü pãtipàmujjaü. Tasmà dussãlassa silakathà dukkathà.

1. Phàsu viharati sãmu 2. Puggale puggalaü machasaü, 3. Na samanupassati machasaü

[BJT Page 296]

Kasmà ca bhikkhave, appassutassa bàhusaccakathà dukkathà? Appassuto bhikkhave, bàhusaccakathàya kacchamànàya abhisajjati kuppati, vyàpajjati patitthãyati, kopa¤ca dosa¤ca appaccayaü ca pàtukaroti. Taü kissa hetu? Taü hi so bhikkhave, sutasampadaü attani na sampassati. Na ca labhati tato nidànaü pãtipàmujjaü. Tasmà appassutassa bàhusaccakathà dukkathà.

Kasmà ca bhikkhave, macchariyassa càgakathà dukkathà? Maccharã bhikkhave càgakathàya kacchamànàya abhisajjati kuppati, vyàpajjati patitthãyati, kopa¤ca ca dosa¤ca ca appaccayaü ca pàtukaroti. Taü kissa hetu? Taü hi so bhikkhave, càgasampadaü attani na sampassati. 1 Na ca [PTS Page 182] labhati tato nidànaü pãtipàmujjaü. Tasmà macchariyassa càgakathà dukkathà.

Kasmà ca bhikkhave, duppa¤¤assa pa¤¤àkathà dukkathà? Duppa¤¤o bhikkhave pa¤¤àkathàya kacchamànàya abhisajjati kuppati, vyàpajjati patitthãyati, kopa¤ca ca dosa¤ca ca appaccayaü ca pàtukaroti. Taü kissa hetu? Taü hi so bhikkhave, pa¤¤àsampadaü attani na sampassati. 1 Na ca labhati tato nidànaü pãtipàmujjaü. Tasmà duppa¤¤assa pa¤¤àkathà dukkathà.

Imesaü kho bhikkhave pa¤cannaü puggalànaü kathà dukkathà puggalaü puggalaü 2 upanidhàya. Pa¤cannaü bhikkhave puggalànaü kathà sukathà puggalaü puggalaü 2upanidhàya. Katamesaü pa¤cannaü?

Saddhassa bhikkhave saddhàkathà sukathà, silavato silakathà sukathà, bahussutassa bàhusaccakathà sukathà, càgavato càgakathà sukathà, pa¤¤avato pa¤¤àkathà sukathà.

Kasmà ca bhikkhave, saddhassa saddhàkathà sukathà? Saddho bhikkhave, saddhàkathàya kacchamànàya nàbhisajjati na kuppati na vyàpajjati na patitthãyati, na kopa¤ca ca dosa¤ca ca

Appaccayaü ca pàtukaroti. Taü kissa hetu? Taü hi so bhikkhave, saddhàsampadaü attani sampassati. Labhati ca tato nidànaü pãtipàmujjaü. Tasmà saddhassa saddhàkathà sukathà.

Kasmà ca bhikkhave, sãlavato sãlakathà sukathà? Sãlavà bhikkhave, sãlakathàya kacchamànàya nàbhisajjati na kuppati na vyàpajjati na patitthãyati, na kopa¤ca ca dosa¤ca ca appaccayaü ca pàtukaroti. Taü kissa hetu? Taü hi so bhikkhave,

Sãlasampadaü attani sampassati. 1 Labhati ca tato nidànaü pãtipàmujjaü. Tasmà silavato sãlakathà sukathà.

1. Na samanupassati machasaü

2. Puggale puggalaü machasaü

[BJT Page 298]

Kasmà ca bhikkhave, bahussutassa bàhusaccakathà sukathà? Bahussuto bhikkhave, bàhusaccakathàya kacchamànàya

Nàbhisajjati na kuppati na vyàpajjati na [PTS Page 183] patitthãyati, na kopa¤ca ca dosa¤ca ca appaccayaü ca pàtukaroti. Taü kissa hetu? Taü hi so bhikkhave, sutasampadaü attani sampassati. Labhati ca tato nidànaü pãtipàmujjaü. Tasmà bahussutassa bàhusaccakathà sukathà.

Kasmà ca bhikkhave, càgavato càgakathà sukathà? Càgavà bhikkhave, càgakathàya kacchamànàya nàbhisajjati na kuppati na vyàpajjati na patitthãyati, na kopa¤ca ca dosa¤ca ca appaccayaü ca pàtukaroti. Taü kissa hetu? Taü hi so bhikkhave, vàgasampadaü attani sampassati. Labhati ca tato nidànaü pãtipàmujjaü. Tasmà càgavato càgakathàsukathà.

Kasmà ca bhikkhave, pa¤¤avato pa¤¤àkathà sukathà? Pa¤¤avà bhikkhave, pa¤¤àkathàya kacchamànàya nàbhisajjati na kuppati na vyàpajjati na patitthãyati, na kopa¤ca ca dosa¤ca ca appaccayaü ca pàtukaroti. Taü kissa hetu? Taü hi so bhikkhave, pa¤¤àsampadaü attani sampassati. Labhati ca tato nidànaü pãtipàmujjaü. Tasmà

Pa¤¤àvato pa¤¤àkathà sukathà.

Imesaü kho bhikkhave pa¤cannaü puggalànaü kathà sukathà puggalaü puggalaü upanidhàyàti.

5. 4. 1. 8

(Sàrajja suttaü)

(Sàvatthinidànaü)

8. Pa¤cahi bhikkhave dhammehi samannàgato bhikkhu sàrajjaü okkanto hoti. Katamehi pa¤cahi:

Idha bhikkhave bhikkhu assaddho hoti, dussãlo hoti, appassuto hoti, kusãto hoti, duppa¤¤o hoti.

Imehi kho bhikkhave pa¤cahi dhammehi samannàgato bhikkhu sàrajjaü okkanto hoti.

Pa¤cahi bhikkhave dhammehi samannàgato bhikkhu visàrado hoti. Katamehi pa¤cahi:

Idha bhikkhave bhikkhu saddho hoti, sãlavà hoti, bahussuto hoti, àraddhaviriyo hoti, pa¤¤avà hotãti.

[PTS Page 184]

Imehi kho bhikkhave pa¤cahi dhammehi samannàgato bhikkhu visàrado hotãti.

[BJT Page 300]

5. 4. 1. 9

(Udàyãsuttaü)

9. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà kosambiyaü viharati ghositàràme. Tena kho pana samayena àyasmà udàyã mahatiyà gihãparisàya parivuto dhammaü desento nisinno hoti. Addasà kho àyasmà ànando àyasmantaü udàyiü mahatiyà gihãparisàya parivutaü dhammaü desentaü nisinnaü. Disvàna 1 yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho àyasmà ànando bhagavantaü etadavoca: àyasmà bhante udàyã mahatiyà gihãparisàya parivuto dhammaü desetãti.

Na kho ànanda sukaraü paresaü dhammaü desetuü. Paresaü ànanda dhammaü desentena pa¤ca dhamme ajjhattaü upaññhapetvà paresaü dhammo desetabbo. Katame pa¤ca:

ânupubbãkathaü 2 kathessàmãti paresaü dhammo desetabbo. Pariyàyadassàvã kathaü kathessàmãti paresaü dhammo desetabbà. Anuddayataü pañicca kathaü kathessàmãti paresaü dhammo desetabbo. Na àmisantaro kathaü kathessàmãti paresaü dhammo desetabbo. Attànaü ca paraü ca anupahacca kathaü kathessàmãti paresaü dhammo desetabbo.

Na kho ànanda sukaraü paresaü dhammaü desetuü. Paresaü ànanda dhammaü desentena ime pa¤ca dhamme ajjhattaü upaññhapetvà paresaü dhammo desetabboti.

5. 4. 1. 10

(Duppañivinodayasuttaü)

(Sàvatthinidànaü)

10. Pa¤cime bhikkhave uppannà duppañivinodayà. Katame pa¤ca:

[PTS Page 185]

Uppanno ràgo duppañivinodayo. Uppanno doso duppañivinodayo. Uppanno moho duppañivinodayo. Uppannaü pañibhàõaü duppañivinodayaü. Uppannaü gamikacittaü duppañivinodayaü.

Ime kho bhikkhave pa¤ca uppannà duppañivinodayàti.

Saddhammavaggo pañhamo

Tassuddànaü:

Tayo saddhamma niyàmà tayo saddhamma sammosà
Dukkathà sàrajjaü ceva 3 udàyã dubbinodaye.

1. Disvà machasaü 2. ânupubbiü kathaü machasaü 3. Dukkathà ceva sàrajjaü machasaü